Instalacje PV są montowane na budynkach lub w wariantach wolnostojących i są traktowane jako część składowa instalacji elektrycznych. Należy spełnić wymagania techniczne dotyczące instalacji elektrycznych niskiego napięcia oraz wymagania wynikające ze specyfiki pracy obwodów prądu stałego. Warto odpowiednio dobrać środki ochrony przeciwporażeniowej i uwzględnić negatywny wpływ czynników środowiskowych.

      70% pożarów instalacji PV to skutek wpływów zewnętrznych lub błędów montażowych związanych z niedopasowaniem lub złym montażem złączy w obwodach DC. 20% przyczyn to awarie osprzętu. Należy zwrócić szczególną uwagę na złącza typu MC4, najpopularniejsze rozwiązanie stosowane do łączenia elementów w obwodach DC instalacji PV, ponieważ występują problemy z kompatybilnością w przypadku łączenia wtyków męskich i żeńskich pochodzących od różnych producentów.

      Dlatego przed przystąpieniem do instalacji PV, warto zwrócić uwagę na jakość i kompatybilność użytych złączy. Należy również odpowiednio dobrać elementy zabezpieczające przed porażeniem oraz przed negatywnym wpływem czynników środowiskowych. Warto też skonsultować się z specjalistą, aby zaprojektować instalację zgodnie z normami oraz uniknąć niedopasowania i błędów montażowych.

      Aby zapewnić bezpieczeństwo pożarowe instalacji fotowoltaicznej, należy odpowiednio dobrać środki ochrony przeciwporażeniowej, zwrócić uwagę na dobre połączenie złączy w obwodach DC i zapewnić odpowiednią izolację. Należy także regularnie przeprowadzać kontrole i konserwację instalacji.

      Najpopularniejszym rozwiązaniem, stosowanym do łączenia elementów w obwodach DC instalacji PV są złącza typu MC4. Należy jednak pamiętać, że brak znormalizowanych wymagań technicznych dotyczących budowy złączy MC-4 może powodować problemy z ich kompatybilnością w przypadku łączenia wtyków męskich i żeńskich pochodzących od różnych producentów. Warto więc wybierać złącza jednego producenta i korzystać z ich oryginalnych elementów.

Instalacje fotowoltaiczne są korzystne dla środowiska i pomagają zaoszczędzić pieniądze, ale należy pamiętać, że ich nieodpowiednia konstrukcja może prowadzić do poważnych problemów związanych z pożarem. Aby zadbać o bezpieczeństwo, należy wybrać odpowiednie złącza MC4, dopasowane do średnicy zewnętrznej łączonych kabli i minimalizować liczbę połączeń w obwodach DC.

      W przypadku dodatkowych urządzeń takich jak optymalizatory lub mikroinwertery, które produkowane są przez innych producentów niż moduły PV, należy pamiętać, że bezpośrednio wpływają one na zwiększenie ryzyka pożarowego. Projektując instalacje PV, należy uwzględnić warunki środowiskowe, wymagania normy i odpowiednio dobrać obciążalność prądową długotrwałą poszczególnych elementów. Nieodpowiedni dobór elementów może skutkować przyspieszoną degradacją termiczną izolacji oraz ryzykiem pożaru.

‍

Aby zadbać o bezpieczeństwo pożarowe instalacji fotowoltaicznej, należy pamiętać o kilku kluczowych kwestiach.

      Pierwszą z nich jest poprawne wykonanie połączeń systemowymi złączami w obwodach DC. Złącza typu MC4, popularne w różnych produkcjach, powinny być między sobą w pełni kompatybilne pod względem tolerancji produkcji oraz rozszerzalności cieplnej.

Kolejną ważną kwestią jest stosowanie kabli jednożyłowych o dopuszczalnej temperaturze pracy nie mniejszej niż 90C oraz wysokiej odporności na promieniowanie UV. Warto również wyznaczyć dopuszczalną długotrwałą obciążalność prądową z uwzględnieniem temperatury pracy i sposobu instalacji, stosując odpowiednie współczynniki korekcyjne.

      Należy również pamiętać, że wszystkie urządzenia elektryczne po stronie DC do zacisków DC inwertera powinny mieć izolację w II klasie lub równoważną. Maksymalne napięcie w obwodzie DC nie powinno przekraczać 1000 V DC, a stosowanie ograniczników SPD typu T2 (warystorowe) z konfiguracją CT2 oraz odpowiednią wartością napięcia pracy pomoże zapobiec powstaniu pożaru.

Ważne jest również unikanie stosowania ograniczników o konfiguracji CT1 („2+0”), które zwiększają ryzyko pożaru. Pamiętajmy o tych kwestiach, aby zadbać o bezpieczeństwo pożarowe naszej instalacji fotowoltaicznej.

‍

‍

‍

Instalacja fotowoltaiczna to nowoczesne rozwiązanie, które wymaga przestrzegania zasad bezpieczeństwa pożarowego. Według przepisów z 19 września 2020 roku inwestorzy są zobowiązani do podjęcia odpowiednich kroków w trakcie oraz po przeprowadzonej instalacji, zależnie od jej mocy.

      Instalacja o mocy mniejszej niż 6,5 kWp nie wymaga uzgodnień z rzeczoznawcą ds. ppoż, ale firmy zajmujące się instalacją fotowoltaiki powinny przestrzegać standardów bezpieczeństwa. Dla instalacji o mocy większej niż 6,5 kWp i mniejszej niż 50 kWp, uzgodnienie projektu z rzeczoznawcą ds. ppoż jest obowiązkowe, a instalację należy zgłosić do właściwej Państwowej Straży Pożarnej. W przypadku instalacji o mocy większej niż 50 kWp, wymagane jest uzyskanie pozwolenia na budowę, a projekt budowlany już zawiera niezbędne uzgodnienie w zakresie bezpieczeństwa pożarowego.

      Najczęstszymi przyczynami pożaru fotowoltaiki są czynniki zewnętrzne, w szczególności uderzenie pioruna, błędy w projekcie lub montażu fotowoltaiki, a także awarie podzespołów. Nieodpowiednie złącza DC, niepoprawny montaż elektryki, niewystarczające zabezpieczenia po stronie DC i AC, brak uziemienia lub nieprawidłowo wykonane uziemienie instalacji, brak pomiarów elektrycznych po wykonaniu instalacji oraz brak przeglądów okresowych to główne przyczyny pożarów fotowoltaiki spowodowane jej błędnym wykonaniem.

      Ważne jest, aby inwestorzy wybierali odpowiednio wykwalifikowane firmy, które przestrzegają standardów bezpieczeństwa oraz wykonują instalacje zgodnie z przepisami. Regularne przeglądy oraz kontrole stanu instalacji fotowoltaicznych są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i uniknięcia pożaru.

W 2020 roku zmieniono przepisy dotyczące instalacji fotowoltaicznych o mocy powyżej 6,5 kWp, co wymaga od inwestorów podjęcia odpowiednich kroków przed i po instalacji. Instalacje o mocy mniejszej niż 6,5 kWp nie muszą być uzgadniane z rzeczoznawcą ds. ppoż, ale bezpieczeństwo jest nadal ważne. Instalacje o mocy większej niż 6,5 kWp i mniejszej niż 50 kWp wymagają uzgodnienia projektu z rzeczoznawcą ds. ppoż oraz zgłoszenia do właściwego organu Państwowej Straży Pożarnej.
      Instalacje o mocy większej niż 50 kWp wymagają pozwolenia na budowę. Najczęstszymi przyczynami pożarów paneli są czynniki zewnętrzne, błędy w projekcie oraz w montażu fotowoltaiki, a także awarie podzespołów. Aby uniknąć pożarów, ważne jest właściwe podłączenie złącz, montaż elektryki, stosowanie odpowiednich zabezpieczeń, uziemienie instalacji, pomiar instalacji i regularne przeglądy.

Co może spowodować pożar w instalacji fotowoltaicznej? Kiedy może dojść do pożaru fotowoltaiki? Najczęstszymi przyczynami pożaru paneli są czynniki zewnętrzne. Według badania przeprowadzonego w 2015 roku przez TÜV Rheinland i Instytut Systemów Energetyki Słonecznej im. Fraunhofera, piorun powoduje 56% wszystkich pożarów. Następne w kolejności są błędy w projekcie oraz montażu fotowoltaiki, a dopiero na końcu awarie podzespołów.

Oto najczęstsze przyczyny pożarów fotowoltaiki spowodowane błędami wykonania:

• Nieodpowiednie złącza DC - nieprawidłowe podłączenie złącz i stosowanie różnych typów złącz może doprowadzić do powstania łuku elektrycznego.

• Niepoprawny montaż elektryki - źle wykonana instalacja elektryczna, w tym nieprawidłowy dobór przewodów elektrycznych i brak dbałości o ich zabezpieczenie, może spowodować zapłon paneli.

• Niewystarczające zabezpieczenia po stronie DC i AC - nieprawidłowy dobór zabezpieczeń w skrzynkach elektrycznych DC i AC może spowodować pożar. Warto zastosować wyłącznie dedykowane zabezpieczenia przeciwpożarowe.

• Brak uziemienia lub nieprawidłowo wykonane uziemienie instalacji.

• Brak pomiarów elektrycznych po wykonaniu instalacji - niezbędne jest opomiarowanie wykonanej instalacji fotowoltaicznej.

• Brak przeglądów okresowych - instalacja fotowoltaiczna powinna być regularnie kontrolowana pod kątem stanu technicznego paneli, połączeń instalacyjnych oraz zabezpieczeń DC i AC.

Jak zadbać o bezpieczeństwo pożarowe instalacji fotowoltaicznej?

Bezpieczeństwo pożarowe instalacji fotowoltaicznej zależy od wielu czynników. Aby maksymalnie zabezpieczyć system przed pożarem, należy zwrócić uwagę na poniższe kwestie:

• Wybór profesjonalnego wykonawcy i przestrzeganie obowiązujących norm - Przed wyborem wykonawcy fotowoltaiki warto upewnić się, jakie zabezpieczenia instalacji zostały przewidziane w projekcie, a także jaki zakres pomiarów elektrycznych zostanie zawarty w dokumentacji powykonawczej. Wszystkie prace instalacyjne powinny być przeprowadzone zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami.

• Okresowe przeglądy i serwisowanie - Rzetelne firmy fotowoltaiczne wykonują bezpłatne przeglądy instalacji w okresie gwarancji. Regularne kontrole paneli i połączeń pozwalają na wyeliminowanie wszelkich usterek, które mogą przyczynić się do pożaru.

• Stały monitoring systemu fotowoltaicznego - Każdy właściciel systemu fotowoltaicznego powinien mieć możliwość monitorowania swoich paneli PV. Specjalny system sygnalizacji pozwala na wykrycie usterek instalacji, które mogą być przyczyną pożaru. Profesjonalne firmy fotowoltaiczne zapewniają swoim klientom monitoring instalacji 24/7.

• Oznakowanie komponentów fotowoltaiki i budynku - W przypadku pożaru paneli fotowoltaicznych, prawidłowe oznakowanie jest niezbędne podczas interwencji ekip ratowniczo-gaśniczych. Znakowanie instalacji odbywa się zgodnie z normą PN-EN 60364-7-71, a specjalne naklejki powinny być umieszczone w miejscu przyłączenia instalacji, w rozdzielni głównej budynku, przy liczniku oraz przy głównym wyłączniku zasilania.

• Projektowanie systemu z uwzględnieniem zabezpieczeń AC i DC oraz przeciwpożarowego wyłącznika prądu instalacji PV - Oprócz podstawowych komponentów instalacji, projekt taki powinien zawierać schemat zabezpieczeń AC i DC oraz przeciwpożarowy wyłącznik prądu instalacji PV.

• Wyposażenie budynku w gaśnice - Wyposażenie budynku w gaśnice to podstawowe zabezpieczenie przed pożarem. Gaśnice do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem do 1000V są najlepszym wyborem, a gaśnica proszkowa 4 kg GP-4x ABC to koszt około 100 złotych.

Autor treści: Piotr Omelańczuk

‍